Bệnh trầm cảm mãn tính, nguyên nhân, cách điều trị

Trầm cảm mãn tính là trầm cảm diễn ra trong thời gian dài, kéo dài hằng năm và nó ảnh hưởng tới tâm lý, công việc, học tập và cả những điều nhỏ nhất trong cuộc sống thường ngày. Vậy, để hiểu hơn về trầm cảm mãn tính và cách điều trị cũng như phương pháp loại bỏ nó, bạn có thể tham khảo qua bài viết dưới đây.

Thế nào là trầm cảm mãn tính?

Trầm cảm mãn tính hay còn được gọi là trầm cảm dai dẳng, trầm cảm thường xuyên. Những cảm xúc chúng mang lại thường kéo dài trong nhiều năm, các mùa và có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ, công việc, học tập cũng như hoạt động, sinh hoạt hằng ngày của người bệnh.

Ngoài ra, người bệnh trầm cảm mãn tính còn có thể mất hứng thú trong các hoạt động bình thường hàng ngày, cảm thấy vô vọng, năng suất giảm, lòng tự trọng thấp và có cảm giác hụt hẫng. Tuy trầm cảm mãn tính không trầm trọng như trầm cảm nặng những nó khiến tâm trạng của người bệnh chán nản có thể từ mức độ nhẹ, trung bình đến nặng.

Triệu chứng nhận biết trầm cảm mãn tính

Các triệu chứng trầm cảm mãn tính thường diễn ra trong vài năm và cường độ của chúng co thể thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, các triệu chứng của chúng thường không biến mất trong vòng hơn hai tháng mỗi đợt. Ngoài ra, các đợt trầm cảm nặng có thể xảy ra trước hoặc trong thời gian rối loạn trầm cảm dai dẳng – điều này đôi khi được gọi là trầm cảm đúp.

Các triệu chứng phổ biến của trầm cảm mãn tính là:

• Không có hứng thú vào bất cứ việc gì, hoạt động gì hằng ngày, kém năng động, hiệu quả và năng suất thấp
• Có cảm giác chán nản, buồn, trống rỗng hoặc tụt cảm giác
• Có cảm giác tuyệt vọng, mệt mỏi, thiếu năng lượng, sức sống
• Lòng tự trọng thấp, tự chê trách hoặc cảm thấy không có khả năng
• Khó tập trung và đưa ra các quyết định
• Khó chịu hoặc nóng giận quá mức
• Tránh các hoạt động xã hội
• Cảm giác tội lỗi và những lo lắng về quá khứ
• Mất cảm giác ngon miệng hoặc ăn quá nhiều
• Rối loạn giấc ngủ

Ở trẻ em, triệu chứng trầm cảm mãn tính có thể bao gồm tâm trạng chán nản và cáu gắt. Ngoài ra, tùy vào từng người bệnh mà có thể xảy ra các triệu chứng khác nhau, có thể mọt số người gặp phải các triệu chứng không được đề cập. Vì vậy, nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Một số nguyên nhân gây trầm cảm mãn tính

Cho đến nay, nguyên nhân chính xác của rối loạn trầm cảm dai dẳng vẫn chưa dược làm rõ. Có một số nguyên nhân được cho là gây ra trầm mãn tính như :

khác biệt sinh học: Theo nghiên cứu những người bị trầm cảm mãn có những thay đổi về thể chất trong não của họ. Mức độ thay đổi này dù chưa chắc chắn cũng có thể giúp xác định nguyên nhân.

Các chất hóa học trong não: Các chất dẫn truyền thần kinh là các chất hóa học tự nhiên trong não có thể đóng một vai trò trong trầm cảm. Nghiên cứu gần đây cho thấy, những thay đổi chức năng và tác động của các chất dẫn truyền thần kinh và cách chúng tương tác với các mạch thần kinh liên quan đến việc duy trì sự ổn định tâm trạng, đóng một vai trò quan trọng trong trầm cảm và cách điều trị nó.

Đặc điểm di truyền: Theo nghiên cứu và thống kê, trầm cảm mãn tính có thể phổ biến hơn ở những người có người thân mắc bệnh này. Các nhà nghiên cứu đang cố gắng tìm ra gen liên quan đến bệnh trầm cảm.

Các sự kiện cuộc sống: Với những người trầm cảm mãn tính, có thể  gắn liền với các sự kiện đau buồn như: mất người thân, vấn đề tài chính hoặc căng thẳng quá mức có thể gây ra  trầm cảm mãn tính kéo dài ở một số người.

Ngoài ra, trầm cảm mãn tính cũng còn rất nhiều yếu tố nguy cơ gây ra như:

• Trong gia đình có người bị trầm cảm hoặc mắc các chứng rối loạn cảm xúc khác
• Gặp các sự kiện đau buồn, căng thẳng như mất người thân, gặp vấn đề tài chính, trải qua cú sốc…
• Các tính cách bao gồm tiêu cực, lòng tự trọng thấp và quá phụ thuộc, tự chỉ trích bản thân hoặc bi quan
• Từng bị các chứng rối loạn sức khỏe tâm thần như: rối loạn nhân cách, rối loạn lo âu.

Người bị trầm cảm mãn tính khi nào cần đi khám bác sĩ?

Khi người trầm cảm thấy mình có những cảm xúc tiêu cực, tâm trạng bất ổn, đau buồn, mệt mỏi trong thời gian dài. Bạn có thể cho rằng chúng là một phần cuộc sống của mình. Tuy nhiên, khi tháy có bất cứ dấu hiệu nào của chứng trầm cảm mãn tính, không thể kiểm soát, bạn hãy tới gặp bác sĩ ngay để được khám và tư vấn.

Ngoài ra, bạn có thể nói chuyện, chia sẻ với bác sĩ  về các triệu chứng của bạn hoặc tìm sự giúp đỡ trực tiếp từ các phòng khám về sức khỏe tâm thần. Nếu bạn chưa muốn gặp chuyên gia sức khỏe tâm thần, chia sẻ với những người có thể hướng dẫn bạn điều trị, cho dù đó là bạn bè, người thân, giáo viên hoặc ai đó mà bạn tin tưởng. Nếu bạn nghĩ mình có thể gây tổn thương cho bản thân hoặc tìm cách tự tử, hãy nói với người thân trong gia đình ngay lập tức

Điều trị trầm cảm mãn tính

Để điều trị chứng trầm cảm mãn tính thì có 2 phương pháp điều trị chính đó là sử dụng thuốc và liệu pháp tâm lý. Ngoài ra, tùy theo các phương pháp điều trị bác sĩ khuyến cáo phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Mức độ nghiêm trọng trong các triệu chứng người bệnh có
• Sở thích cá nhân của người bệnh
• Khả năng chịu đựng, tương tác với thuốc điều trị
• Các ván đề tình cảm khác người bệnh có, mong muốn giải quyết các vấn đề tình cảm hoặc các tình huống ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn.
• Các phương pháp điều trị trước đây thế nào

Với trẻ em, thanh thiếu niên bị trầm cảm mãn tính, phương pháp tâm lý trị liệu có thể được chọn lựa điều  trị đầu tiên. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào từng cá nhân. Đôi khi, thuốc chống trầm cảm cũng cần thiết.

Thuốc điều trị trầm cảm mãn tính:

Một số loại thuốc chống trầm cảm phổ biến nhất dùng để điều trị trầm cảm mãn tính bao gồm:

Các chất ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs) chọn lọc:

• Sertraline,
• Paroxetine,
• Fluoxetine,
• Citalopram,…

Thuốc thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs)

•  Imipramine,
• Doxepin,
• Desipramine,
• Amitriptyline,…

Serotonin và chất ức chế tái hấp thu norepinephrine (SNRIs)

• Venlafaxine,
• Duloxetine,
• Desvenlafaxine,…

Nhóm MAOI ức chế khả năng hoạt động của enzym monoamin oxydase

• Isocarboxazid,
• Phenelzine,
• Tranylcypromine,..

Lưu ý:

Nên sử dụng thuốc chống trầm cảm theo đúng chỉ định, khuyến cáo của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh nên lưu ý:

• Nếu thấy xuất hiện triệu chứng: nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, mất ngủ … cần báo cho bác sĩ điều trị
• Khi sử dụng thuốc trầm cảm cho trẻ em, thanh thiếu miên cần được theo dõi và giám sát chặt chẽ của bác sĩ bởi nó có thể khiến triệu chứng của bệnh nặng hơn (như mất ngủ, dễ bị kích động, tự sát…)
• Nên hạn chế sử dụng thuốc chống trầm cảm với người cao tuổi với hiện như ít ngủ, suy giảm trí nhớ, thường xuyên lo lắng, buồn rầu…

Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu hay “trị liệu tâm lý” – là một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh trầm cảm. Nếu chỉ sử dụng riêng thuốc chống trầm cảm có thể không đủ để điều trị trầm cảm nặng . Nhưng nếu kết hợp cùng với tâm lý trị liệu thì tâm lý trị liệu có thể đóng một vai trò quan trọng trong quá trình điều trị.

Tâm lý trị liệu điều trị trầm cảm là bác sĩ nói chuyện về tình trạng và các vấn đề có liên quan của bạn với bác sĩ tâm thần. Tâm lý trị liệu còn được gọi là liệu pháp nói chuyện hoặc tư vấn tâm lý.  Các loại khác nhau của tâm lý trị liệu như liệu pháp nhận thức hành vi có thể cải thiện trầm cảm mãn tính. Bạn và bác sĩ chuyên khoa có thể thảo luận về loại hình điều trị phù hợp, mục tiêu điều trị và các vấn đề khác như thời gian điều trị.

Tác dụng của tâm lý trị liệu:

• Điều chỉnh khi gặp khủng hoảng hay các khó khăn hiện tại
• Xác định các vấn đề làm tăng trầm cảm và thay đổi những hành vi làm cho bệnh nặng hơn
• Xác định niềm tin, các hành vi tiêu cực và thay thế chúng với những thứ tích cực, lành mạnh
• Tìm cách tốt hơn để đối phó và giải quyết vấn đề
• Khám phá các mối quan hệ, trải nghiệm và phát triển các tương tác tích cực với những người khác
• Lấy lại cảm giác hài lòng và kiểm soát cuộc sống của bạn giúp giảm bớt các triệu chứng trầm cảm như vô vọng và tức giận
• Học cách thiết lập các mục tiêu thực tế cho cuộc sống.

Chế độ sinh hoạt hỗ trợ điều trị trầm cảm mãn tính

 

• Tuân thủ kế hoạch điều trị. Đừng bỏ các buổi trị liệu tâm lý hoặc các cuộc hẹn khám. Dù bạn cảm thấy tốt hơn cũng không tự bỏ thuốc. Hãy cho mình thời gian để các triệu chứng cải thiện dần dần.
• Tìm hiểu về rối loạn trầm cảm dai dẳng. Tìm hiểu về tình trạng của bạn có thể giúp bạn tuân thủ điều trị tốt hơn. Khuyến khích gia đình cùng tìm hiểu về rối loạn trầm cảm để giúp họ hiểu và ủng hộ bạn.
• Hãy chú ý đến những dấu hiệu cảnh báo. Đến gặp bác sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa để tìm hiểu những yếu tố có thể kích hoạt các triệu chứng của bạn. Lên kế hoạch để bạn biết phải làm gì nếu các triệu chứng tồi tệ hơn hoặc tái lại. Liên lạc bác sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa nếu bạn nhận thấy sự thay đổi các triệu chứng. Hãy nhờ các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè theo dõi các dấu hiệu cảnh báo cho bạn.
• Chăm sóc bản thân. Ăn uống lành mạnh, hoạt động thể chất và ngủ đủ giấc. Cân nhắc đi bộ, chạy bộ, bơi lội, làm vườn hay cách khác hoạt động mà bạn thích. Giấc ngủ rất quan trọng cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Nếu bạn gặp vấn đề về giấc ngủ, hãy nói chuyện với bác sĩ để có giấc nhủ tốt hơn .
• Tránh uống rượu và các loại thuốc giải trí. Rượu hay ma túy có vẻ làm giảm bớt các triệu chứng trầm cảm, nhưng về lâu dài chúng thường làm tình trạng trầm cảm xấu đi và khó khăn hơn để điều trị. Nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa nếu bạn cần cai rượu hoặc lạm dụng ma túy.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

 

 

source http://vungtri.com/tram-cam-man-tinh-3900/